Πριν από χιλιάδες χρόνια, όταν ο άνθρωπος δεν αναζητούσε την τροφή του στο supermarket αλλά στη φύση, αναγνώριζε ως «ασφαλή προς κατανάλωση» τα τρόφιμα με γλυκιά γεύση. Αντιθέτως, οτιδήποτε πικρό, για τους μακρινούς μας προγόνους, σήμαινε πιθανό κίνδυνο, αφού είχε συνδυαστεί με κάποιο δηλητήριο ή αλλοιωμένο τρόφιμο.

Άλλη μια εξήγηση για τη ροπή μας προς το γλυκό είναι ότι συνηθίζουμε τη γλυκιά γεύση ως έμβρυα, επειδή το αμνιακό υγρό είναι γλυκό. Όπως και να έχει, το συμπέρασμα είναι ένα: είμαστε γλυκατζήδες με τη βούλα και δεν γίνεται ν’ απαρνηθούμε το γλυκάκι μας. Αφήστε που στην Ελλάδα το έχουμε συνδέσει και με ευχάριστες περιστάσεις, όπως γιορτές και τραπέζια, πράγμα που το κάνει ακόμα πιο ακαταμάχητο. 

Οι περισσότεροι αγαπάμε τα γλυκά, αλλά πάντα τα απολαμβάνουμε μ’ ένα σφίξιμο στο στομάχι. Η ζάχαρη και γενικότερα τα πρόσθετα σάκχαρα εδώ και πολλά χρόνια έχουν ενοχοποιηθεί για τις επιπτώσεις τους στην υγεία μας. 

Ας γνωρίσουμε λίγο καλύτερα το λεξικό της γλυκιάς γεύσης, με στόχο να βελτιώσουμε την ποιότητα της καθημερινής μας διατροφής, ξεκινώντας από το όνομα.

Τη λένε Μαρία, αλλά τη φωνάζουν και Μαίρη. Το ίδιο συμβαίνει και με τη ζάχαρη. Τη λένε ζάχαρη, αλλά τη φωνάζουν και «σάκχαρα» ή «πρόσθετα σάκχαρα».

ΣΑΚΧΑΡΑ
Ανήκουν στην ευρύτερη κατηγορία των υδατανθράκων και απαντώνται φυσικά σε τροφές, όπως τα φρούτα. Προσφέρουν φυσικά γευστική απόλαυση, αλλά είναι «υπεύθυνα» και για πολλές από τις χαρακτηριστικές ιδιότητες των τροφίμων, γι’ αυτό και χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιομηχανία. Και όπως όλοι οι υδατάνθρακες, αποτελούν καλή πηγή ενέργειας (θερμίδων) και εντάσσονται στην κατηγορία των θερμιδογόνων γλυκαντικών ουσιών (nutritive sweeteners).

ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΣΑΚΧΑΡΑ

• Τα φυσικά σάκχαρα αποτελούν φυσικό συστατικό τροφίμων ή μη αλκοολούχων ποτών, όπως φρούτα, λαχανικά, γάλα, χυμοί.
• Τα πρόσθετα σάκχαρα (π.χ. ζάχαρη (σουκρόζη), σιρόπι καλαμποκιού) προστίθενται στα τρόφιμα κατά την παραγωγή, την παρασκευή, το μαγείρεμα ή στο τραπέζι. 

ΖΑΧΑΡΗ
Η ζάχαρη (επιστημονικά γνωστή και ως σουκρόζη) προέρχεται από την επεξεργασία σακχαροκάλαμων και σακχαρότευτλων. Ανήκει στην κατηγορία των πρόσθετων σακχάρων και πιο συγκεκριμένα είναι ένας δισακχαρίτης- αποτελείται δηλαδή από ένα μόριο γλυκόζης και ένα φρουκτόζης.

Οι παραπάνω όροι, που ενίοτε τους συναντάμε στη θέση της λέξης ζάχαρη, συχνά δημιουργούν μια σύγχυση. Αν θέλετε να «ξεκαθαρίσετε το τοπίο», οι παρακάτω ορισμοί θα σας βοηθήσουν:

Έχουν τα φυσικά σάκχαρα λιγότερες θερμίδες από τα πρόσθετα;

Τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται. Κι αν το πιστεύατε ως τώρα, ότι τα φυσικά σάκχαρα έχουν λιγότερες θερμίδες από τα πρόσθετα, ζούσατε σ’ έναν διατροφικό μύθο! Όλα τα σάκχαρα, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους, αποδίδουν 4 θερμίδες ανά γραμμάριο.

Τότε γιατί να προτιμήσουμε τα φυσικά σάκχαρα;

Θα τα προτιμήσουμε για το διατροφικό «προβάδισμα» που δίνουν. Το οποίο προκύπτει από τα συστατικά που τα συνοδεύουν:

• Τα τρόφιμα/ροφήματα που περιέχουν φυσικά σάκχαρα είναι συχνά πηγές βιταμινών, φυτικών ινών, ιχνοστοιχείων κ.ά. 

• Αντιθέτως, τα περισσότερα τρόφιμα/ροφήματα με πρόσθετα σάκχαρα είναι φτωχά σε θρεπτική αξία. Ακόμα χειρότερα, πολλά απ’ αυτά περιέχουν συστατικά που συστήνεται να αποφεύγουμε, όπως τα κορεσμένα λιπαρά.