Το επιβεβαίωσε και πρόσφατη μελέτη για τα trans λιπαρά από τον ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων) που πραγματοποιήθηκε σε εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα Ελλήνων. Απίστευτο μοιάζει, αλλά οι περισσότεροι καταναλωτές δεν έχουν ακούσει καν τον όρο «trans λιπαρά», σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας. Πιο συγκεκριμένα, φάνηκε ότι μόνο το ένα τρίτο των Ελλήνων έχει ακούσει ή γνωρίζει γι’ αυτά.

Αυτό που θα προσπαθήσουμε να κάνουμε εδώ, είναι να μάθουμε ακόμη περισσότεροι για την ιδιαιτερότητα αυτής της κατηγορίας λιπαρών οξέων, με σκοπό να προβαίνουμε σε πιο ενημερωμένες επιλογές τροφίμων που ωφελούν την υγεία μας.

Τα λέμε trans λιπαρά για συντομία. Υπάρχει όμως και ο πιο αναλυτικός όρος «μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά». Τα βρίσκουμε:

• στη φύση, σε περιορισμένη ποσότητα, σε τρόφιμα τα οποία προέρχονται από ορισμένα φυτοφάγα μηρυκαστικά ζώα.
• στη βιομηχανία, συγκεκριμένα παράγονται βιομηχανικά από έλαια που επεξεργάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να δώσουν καλύτερη υφή και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε διάφορα προϊόντα

Οι βασικές πηγές των trans λιπαρών:

Τα περιέχουν και οι μαργαρίνες, ναι ή όχι;

Βάζετε το χέρι σας στη φωτιά ότι οι μαργαρίνες περιέχουν trans λιπαρά, έτσι; Μην το επιχειρήσετε, θα καείτε, αφού μιλάμε για έναν από τους πιο μεγάλους μύθους που κυκλοφορούν τα τελευταία χρόνια. Εδώ και μια 20ετία, υπάρχουν ευτυχώς οι μαλακές φυτικές μαργαρίνες του εμπορίου, στις οποίες δεν χρησιμοποιείται η μέθοδος της υδρογόνωσης για την παρασκευή τους, με αποτέλεσμα να μην περιέχουν trans λιπαρά. Οι σύγχρονες μαργαρίνες, αυτές που μπορείς να προμηθευτείς από supermarket, είναι αθώες. Διαδώστε!

Πώς επηρεάζουν την υγεία μας;

Είναι αυτό που λέμε: από μακριά κι αγαπημένοι. Τα trans λιπαρά είναι μια κατηγορία λιπαρών που καλό είναι να μην βάζουμε στο πιάτο μας. Όχι μόνο δεν ωφελούν την υγεία μας, όχι απλώς δεν είναι ασφαλή, αλλά η κατανάλωσή τους, κυρίως των βιομηχανικώς παραγόμενων, έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων λόγω συσχέτισης με:

• αυξημένα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης (LDL) στον ορό του αίματος,
• μειωμένα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης(HDL) στον ορό του αίματος,
• άλλα προβλήματα υγείας όπως η άνοια και κάποιες μορφές καρκίνου

500.000 θάνατοι ετησίως σε όλο τον κόσμο σχετίζονται με αυξημένη κατανάλωση trans λιπαρών. Το γνωρίζατε;

Η βιομηχανία τροφίμων κάνει μεγάλη προσπάθεια τα τελευταία χρόνια, με σκοπό μνα μειώσει ή να εξαλείψει τα trans λιπαρά στα περισσότερα τρόφιμα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι μια προσπάθεια που εναρμονίζεται  με Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς, οι οποίοι φυσικά ισχύουν και για την Ελλάδα. Μάλιστα, μια Νέα Ευρωπαϊκή νομοθεσία – Κανονισμός (ΕΕ) 2019/649, θέτει αυστηρά όρια στην περιεκτικότητα τροφίμων σε trans λιπαρά, επισημαίνοντας ότι:

«Τα trans που περιέχονται στα τρόφιμα, με εξαίρεση εκείνα που είναι φυσικώς παραγόμενα, δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το 2% του συνολικού λίπους του τροφίμου»

Την 1η Απριλίου 2021 θα έχουμε ξεμπερδέψει με δαύτα. Μέχρι τότε, όμως, και παρά τις υποδείξεις και την προσπάθεια της βιομηχανίας, ενδέχεται κάποια προϊόντα να τα περιέχουν. Γι’ αυτό δεν ξεχνάμε να διαβάζουμε τις ετικέτες των συσκευασιών, ώστε ν’ αποφύγουμε ν’ αγοράσουμε τρασούρα, ή μάλλον transούρα!

Πόσα trans λιπαρά συνίσταται να καταναλώνετε;

Ας ξεκινήσουμε λέγοντας ότι το ιδανικό είναι να μην καταναλώνουμε καθόλου trans λιπαρά, καθώς δεν ωφελούν την υγεία. Επειδή όμως άνθρωποι είμαστε, λάθη κάνουμε, ας πούμε το λιγότερο ιδανικό: Ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να καταναλώνουμε όσο το δυνατόν λιγότερο προϊόντα που τα περιέχουν, όπως αρτοσκευάσματα του εμπορίου (ζύμες, σφολιατοειδή, μπισκότα κτλ). Καλό είναι, επίσης, να αποφεύγουμε το τηγάνισμα και να διαβάζουμε τη λίστα συστατικών στις ετικέτες των τροφίμων που επιλέγουμε . Αν πέσει το μάτι μας στη φράση «μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά» το αφήνουμε και πάμε παρακάτω. Αν δεν ελέγχουμε εμείς τι βάζουμε στο καλάθι μας, ποιος θα το κάνει;