ΜΑΘΕ
Το κρεμμύδι βρίσκεται στη διατροφή του ανθρώπου πάνω από 5.000 χρόνια με την ιστορία του να ξεκινά στη Μέση Ανατολή και την Ασία. Η ονομασία του προδίδει και την «μοναδικότητά» του καθώς η λατινική λέξη “unio” απ’ όπου προέρχεται, συμβολίζει το «μόνος» ή «ένας» και την ίδια στιγμή συμβολίζει την ένωση «union» αφού όλο το λαχανικό χαρακτηρίζεται από την ένωση πολλών διαφορετικών στρώσεων. Το κρεμμύδι μέσα στους αιώνες χρησιμοποιείται τόσο για να δώσει ιδιαίτερη γεύση και άρωμα σε διαφορετικές κουζίνες αλλά και για ιατρικούς σκοπούς. Διατροφικά, θα έλεγε κανείς, ότι το κρεμμύδι είναι μοναδικό καθώς η επίδραση που φαίνεται να έχει στην υγεία είναι δυσανάλογη των θρεπτικών του συστατικών εκ πρώτης και για αυτό πολλοί επιστήμονες το χαρακτηρίζουν ως λειτουργικό τρόφιμο! Πράγματι, στο κρεμμύδι συναντούμε πολύ νερό και λίγα σάκχαρα και θερμίδες – αρκετά όμως συγκριτικά με τα υπόλοιπα λαχανικά καθώς φαίνεται ότι ένα κρεμμύδι αποδίδει τόσες θερμίδες όσες ένα φρούτο, τις διπλάσιες δηλαδή από ότι ένα οποιοδήποτε άλλο λαχανικό. Την ίδια στιγμή το κρεμμύδι είναι πηγή βιταμίνης C και φυλλικού οξέος ενώ σε αυτό συναντούμε και μικρότερες ποσότητες βιταμινών του συμπλέγματος Β (Β6, Β1, Β3), κάλιο και ιχνοστοιχεία όπως το μαγγάνιο με αποτέλεσμα να θεωρείται εκ πρώτης σύμμαχος της άμυνας του οργανισμού, της πνευματικής μας εργασίας και της καρδιάς μας.
Την ίδια στιγμή όμως το άρωμα, η γεύση, το χρώμα και η υφή των κρεμμυδιών - που τόσο πολύ έχουν χρησιμοποιηθεί στις διαφορετικές κουζίνες - αποκαλύπτουν και τον μοναδικό συνδυασμό φυτοσυστατικών τους: φλαβονοειδών, σουλφιδίων, φρουκτανών και βιοενεργών συστατικών όπως σαπωνίνες και πεπτίδια που το συνδέουν με αντιοξειδωτική, αντικαρκινική και αντιγηραντική δράση και με την σχέση του με την μείωση των επιπέδων χοληστερόλης και σακχάρου. Τα πιο διάσημα φλαβονοειδή στο βολβό του κρεμμυδιού είναι οι ανθοκυανίνες που δίνουν και το μωβ χρώμα στη σάρκα του και η κουερσιτίνη που οι επιστήμονες τη συσχετίζουν με μοναδικά οφέλη για την υγεία με κυριότερη την λειτουργία των αγγείων μας. Συγκεκριμένα, το κρεμμύδι είναι η σημαντικότερη πηγή κουερσιτίνης στην διατροφή μας, και μάλιστα κρύβει την πιο απορροφίσιμη μορφή της από τον οργανισμό. Η κουερσιτίνη φαίνεται να καθυστερεί την οξείδωση κυττάρων και ιστών, έτσι η κατανάλωση κρεμμυδιού έχει συσχετιστεί με μειωμένα επίπεδα οξειδωτικού στρες και βελτιωμένα επίπεδα χοληστερόλης και αγγειοδιαστολής και προστασία ενάντια στην εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου. Μάλιστα, η κουερσιτίνη φαίνεται να έχει μεγαλύτερη απορρόφηση όταν το κρεμμύδι συνδυάζεται με ένα γεύμα που περιλαμβάνει λιπαρά όπως το ελαιόλαδο! Τα σουλφίδια, τα συστατικά που κρύβονται πίσω από την ιδιαίτερη γεύση και την οξύτητα των κρεμμυδιών και «ενεργοποιούνται» όταν κόβουμε ή συνθλίβουμε το κρεμμύδι ευθύνονται για την προστασία εμφάνισης καρκίνου και την βελτίωση των επιπέδων γλυκόζης. Οι φρουκτάνες, που κυριαρχούν στα πιο σαρκώδη στρώματά του, συμβάλλουν στην ανάπτυξη συγκεκριμένων βακτηρίων στο έντερό μας και είναι υπεύθυνες για την θετική επίδραση του κρεμμυδιού σε φλεγμονές του κόλον. Παράλληλα, οι φρουκτάνες έχουν την ικανότητα να συμβάλλουν στην ομαλή απορρόφηση του σακχάρου και των λιπιδίων στο έντερο και βελτιώνουν την απορρόφηση του ασβεστίου και του μαγνησίου, δύο βασικών συστατικών που σχετίζονται με την υγεία των οστών, ενώ τα υπόλοιπα βιοενεργά συστατικά συσχετίζονται με αντιμυκητικές και αντικαρκινικές ιδιότητες, τη πήξη του αίματος και την μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα σε συνδυασμό με την δράση και άλλων συστατικών του (όπως το σελήνιο).
Κρεμμύδια ξερά 1 φλιτζάνι ψιλοκομμένο 160g (1 μεγάλο) |
||
Θρεπτικά συστατικά |
Ποσότητα θρ. συστατικών |
% ΠΠΑ |
Ενέργεια – Θερμίδες |
64 kcal |
3,2% |
Νερό |
142,58g |
|
Συνολικά/Κορεσμένα Λιπαρά |
0,16 g/0,067 g |
0,23% / 0,34 % |
Υδατάνθρακες/ σάκχαρα |
14,94 g / 6,78 g |
5,74%/ 7,53% |
Πρωτεΐνες |
1,76 g |
3,52% |
Φυτικές ίνες |
2,7 g |
|
Νάτριο |
6 mg |
Χωρίς νάτριο/ αλάτι |
Βιταμίνη C |
11,8 mg |
14,75% |
Βιταμίνη Β6 |
0,192 mg |
13,71% |
Φυλλικό οξύ |
30 μg |
15% |
Κάλιο |
234 mg |
11,7 % |
Μαγγάνιο |
0,206 mg |
10,3 % |
Πηγές: USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 28 (2016). www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp. U.S. Department of Agriculture.USDA Database for the Flavonoid Content of Selected Foods. May 2016. *ΠΠΑ: Προσλαμβανόμενη ποσότητα αναφοράς ενός μέσου ενήλικα (8400 kj/ 2000kcal) |
· Χαμηλά σε σάκχαρα
· Πλούσια περιεκτικότητα σε νερό
· Χωρίς λιπαρά και κορεσμένα λιπαρά
· Υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες
· Πηγή φυλλικού οξέος
· Πηγή βιταμίνης C
· Χωρίς αλάτι/ νάτριο
Πώς να τα επιλέξετε και πώς να τα συντηρήσετε:
Extra Tip … για φάγωμα!
· Φτιάξτε το δικό σας guacamole- πλούσιο σε φυτικές ίνες, βιταμίνες και καλά λιπαρά- χρησιμοποιώντας ψιλοκομμένο κρεμμύδι, ντομάτα, αβοκάντο και πιπεριές. Έτσι φροντίζεται την υγεία του εντέρου σας διπλά, αρκεί να το καταναλώσετε με μέτρο.
· Αν ψάχνετε ένα τρόπο για να εντάξετε τα όσπρια στο καλοκαιρινό σας μενού, αποφεύγοντας τις ζεστές σούπες, μπορείτε να προετοιμάσετε μια κρύα σαλάτα με ρεβίθια, κρεμμύδι, ντομάτα, μαϊντανό, λάδι και λεμόνι. Η βιταμίνη C που περιέχεται στο κρεμμύδι, τη ντομάτα και το λεμόνι συμβάλλουν στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου που περιέχεται στα ρεβίθια.
Μέτρον άριστον
· Φροντίστε να καταναλώνεται το κρεμμύδι σε μικρές ποσότητες ωμό και ψιλοκομμένο ή να το μαγειρεύεται/ψήνεται μαζί με ελαιόλαδο και άλλα τρόφιμα. Το βράσιμο μπορεί να απομακρύνει μέρος της κουερσιτίνης που περιέχουν.
· Όπως με όλα τα τρόφιμα έτσι και με το κρεμμύδι, μπορούμε να απολαύσουμε τα ευεργετικά του οφέλη όταν το καταναλώνουμε με μέτρο (40-100γρ) και στα πλαίσια ενός ισορροπημένου διαιτολογίου μαζί με άλλα τρόφιμα. Αποφύγετε την κατανάλωσή του με άδειο στομάχι καθώς μπορεί να προκαλέσει αίσθηση καψίματος λόγω των οξέων που παράγονται με την κατανάλωσή του.